मुगु । जुम्लामा पछिल्लो समयमा सडक र हवाई सेवाको पहुँच विस्तर हुन थालेपछि जुम्लाको चन्दनाथ र भैरवनाथ मन्दिरमा दर्शन गर्न आन्तरिक तथा वाह्य पर्यटकको भीड बढ्दै गएको छ ।
असोज महिनाको चिसोले उराठिएका डाँडाहरूको काखमा रहेको खलंगा बजार जहाँ बिहानको सूर्यकिरण मन्दिरको सुनौलो गजुरमा पर्छ र मन्दिरको मृदुल ध्वनीले उपत्यका गुन्जायमान हुने गरेको छ ।
यसमध्येको चन्दननाथ भैरवनाथ मन्दिर आस्था, इतिहास र पहिचानको साझा धरोहर बनेको छ । यहाँको मन्दिर काठ, ढुंगो र धातुको संरचना मात्रै नभएर जुम्ली आत्माको प्रतीक मानिन्छ ।
सयौं वर्षअघि योगी चन्दननाथले यही तपस्या गरी भैरवनाथ प्रसन्न पारेको भनाइ छ । उनीबाट सुरु भएको आराधनाको क्रम अहिलेसम्म चलिरहेको छ ।
दैलेखबाट ल्याइने अनन्त दीप वर्षभरि मन्दिरको निष्ठाको प्रतीक बनेको छ । प्रत्येक साउन शुक्ल प्रतिपदामा नयाँ दियो ल्याउने परम्परा आजपनि त्यति नै श्रद्धासाथ पाल्ने गरिन्छ ।
काठमाडौंकी तीर्थयात्री सिर्जना श्रेष्ठ भन्छिन्, ‘भैरवनाथको आरती हेरेपछि मन हल्का हुन्छ, जीवनका सबै पीडा यहीं राखेर फर्कन सकिन्छ ।’
गत वैशाखदेखि हालसम्म सात हजारभन्दा बढी आन्तरिक र बाह्य पर्यटकले दर्शन गरिसकेका छन् । मन्दिरमा दर्शन र आरती गर्नाले मन शान्त हुने र मनोकामना पूरा हुने विश्वास छ ।
सरकारी उच्च अधिकारीहरूले समेत जुम्ला आउनेबित्तिकै मन्दिर दर्शन गर्ने गरेका छन्। ‘पहिले पर्यटक आउँथे र एकाध दिनमै फर्किन्थे । अहिले त भैरवनाथ र राराको संयोजनले हप्तौं बस्ने गर्छन्,’ जुम्लाको अर्गानिक मिनी मार्केटका लक्ष्मी भण्डारीले बताइन्।
कर्णाली राजमार्गका धुलाम्मे सडक र असहज हवाइ सेवा अझै यहाँको पर्यटन विकासका प्रमुख अवरोध हुन् । मनले त हरेक वर्ष आउँछु भन्छ तर बाटोले हतोत्साहित पार्छ काठमाडौंका पर्यटक अर्जुन लामिछानले भने ।
स्थानीय सरकार अहिले मन्दिर परिसरको सौन्दर्यीकरण सरसफाइ र सूचना प्रणाली सुधारमा जुटेको छ । चन्दननाथ मन्दिर एक पूजा स्थल नभएर जुम्लाको पहिचान बनेको छ ।
यतिबेला पर्यटक आवागमन बढेपछि बजार समेत चलायमान भएको छ । यहाँको भक्ति, यहाँको संस्कृति र यहाँको इतिहासले मिलेर कर्णालीको आत्मा नै बनेको छ ।